EASY

DANS - Data Archiving and Networked Services

Search datasets

Close Search help

Getuigen Verhalen, Reis van de Razzia, interview met Koos van Geenen

Cite as:

Jager, MA E. J. de (Stichting Reis van de Razzia) (): Getuigen Verhalen, Reis van de Razzia, interview met Koos van Geenen. DANS. https://doi.org/10.17026/dans-zf6-2wkb

2012-12-01 Jager, MA E. J. de (Stichting Reis van de Razzia) 10.17026/dans-zf6-2wkb

Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daarop volgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden.

De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits Nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.

Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".

Koos van Geenen

Koos is op 12 mei 1943 aan de dood ontsnapt, toen een neergeschoten bommenwerper een paar meter over het dak van zijn huis vloog en vervolgens neerstortte. De brand die daardoor ontstond, deed de verf van de kozijnen bladderen.

Tijdens de razzia wilde de stiefvader van Koos dat hij met de Duitsers mee ging. De stiefvader wilde niet dat zijn eigendommen gevaar liepen om door de Duitsers gevorderd te worden. Lopend werd Koos afgevoerd richting Gouda, bewaakt door jonge SS’ers. Koos liep met een groepje bekenden van de AJC (Arbeiders Jeugd Centrale) en kwam zo via Utrecht in Kamp Amersfoort. Later werden ze in de buurt van het kamp gelegerd. Daar was ook Huub Kok, leider van de AJC en lid van het zangduo ‘De Spelbrekers’.

In Hamersveld moesten de mannen werk doen waarvan de bedoeling volkomen onduidelijk was: ze moesten zand graven en wegbrengen. Het eten werd aangevuld met knolletjes die ze van een akker roofden. Op een dag stond de zus van Koos plotseling voor de poort om zijn vuile wasgoed op te halen, en ze bracht ook een rugzak voor hem mee.

Koos werd zogenaamd ziek en met zijn vrienden besloot hij te ontsnappen. In totaal ontsnapten er die nacht 25 mannen. In groepjes van 7 man gingen ze lopend op weg naar huis. Koos had geen papieren en geen bonkaarten, en daarom waren ze thuis in Rotterdam niet zo blij met hun teruggekeerde zoon. Koos is ondergedoken bij zijn vriendinnetje Romy. Later kreeg hij zijn pas terug van mensen die met hem in Amersfoort hadden gezeten en die ook waren teruggekeerd.

Koos trouwde met Romy op 30 april 1947. Om geld uit te sparen gingen ze met de tram naar het stadhuis, ondanks de sneeuw.

Relations