Search datasets
Thematische collectie: Erfgoed van de Oorlog, Getuigen Verhalen, Project 'De Russenoorlog, opstand Georgische troepen op Texel'
Cite as:
2010-02-25 Stichting Traktor (copyright); Arnold van Bruggen; 10.17026/dans-x59-qtcy
Op Schiermonnikoog was het oorlog tot 24 juni 1945. En op Texel vielen meer dan duizend doden tijdens de opstand van Georgische krijgsgevangenen. De Waddeneilanden hebben elk hun eigen, bijzondere oorlogsgeschiedenis.
De situatie op de Waddeneilanden was tijdens de bezetting niet te vergelijken met die in de rest van Nederland. De bewoners zagen zich geconfronteerd met een relatief grote bezettingsmacht. Voor Vlieland en Schiermonnikoog betekende dit dat er op bijna iedere bewoner ook een Duitse militair was. Op Ameland met zijn ruim 2.000 bewoners waren 700 Duitse soldaten gelegerd, een verhouding van bijna een op drie. De eilanden waren bovendien vrijwel volledig geïsoleerd van de rest van Nederland. Zonder toestemming van de Duitsers kon geen eilander naar de wal.
Sperrgebiet
De aanleg van bunkercomplexen en zware verdedigingswerken in het kader van de Atlantikwall, het volledig stilvallen van het ontluikende toerisme, het leven in Sperrgebiet met beperkte bewegingsvrijheid maakten het dagelijks leven op de Waddeneilanden zwaar.
Ook de stranden waren verboden gebied voor de eilandbewoners. En als ze er al hadden mogen komen, was de aanblik niet prettig geweest. De lange stranden lagen bezaaid met vliegtuigwrakken, zeemijnen en aangespoelde lijken van dode militairen.
De Russenoorlog
Aan de bloedige opstand van Georgische krijgsgevangenen op het eiland Texel -ook wel de Russenoorlog genoemd- is een aparte documentaire gewijd. Nadat de bezetting ook hier een relatief vredig verloop had gekend, barstte in april 1945 de oorlog alsnog in alle hevigheid los. De op Texel in Duitse krijgsdienst gelegerde Georgische krijgsgevangenen probeerden op het nippertje nog hun reputatie te redden, om zo een uitzending naar Siberische strafkampen te voorkomen. De noordelijke helft van Texel werd in de twee maanden durende strafcampagne van de Duitse soldaten vrijwel platgebrand. Ruim 100 Texelaars, ongeveer 600 Georgiërs en waarschijnlijk een nog groter aantal Duitse soldaten kwamen om het leven
Deze dramatische oorlogsepisode heeft nog lang zijn invloed gehad op Texel. Het onderwerp zorgde voor verdeeldheid onder de Texelaars, reden waarom er decennialang een taboe op rustte. Sommige bewoners zien de Georgiërs namelijk als bevrijders, terwijl anderen hen ervan beschuldigen dat ze alleen hun eigen hachje wilden redden, en moedwillig het eiland daarbij betrokken hebben. Met enorme verwoestingen en een groot aantal slachtoffers tot gevolg. De laatste jaren komt er meer aandacht voor de Georgische opstand, maar veel Texelaars praten er nog steeds niet vrijuit over.
Meer informatie is te vinden op www.derussenoorlog.nl.
| Interview 01 | Interview 06 | Interview 11 |
| Interview 02 | Interview 07 | Interview 12 |
| Interview 03 | Interview 08 | Interview 13 |
| Interview 04 | Interview 09 | Interview 14 |
| Interview 05 | Interview 10 | Interview 15 |